“Deal or no deal?” klinkt het als mijn betere helft en ik op maandagochtend ons kantoor binnenstappen. We weten meteen hoe laat het is; er is weer een muis gesignaleerd! En ook al zit het arme beestje veilig in de val, onze steun en toeverlaat piekert er niet over om er ook maar een centimeter in de buurt te komen. Ze zit nog net niet op haar bureau!

Het staat in schril contrast met hoe ze normaal gesproken met de dingen omgaat. Kalm, beheerst en met ogenschijnlijk alles onder controle. En meestal is dit ook echt zo, ik noem haar niet voor niets onze steun en toeverlaat. Toen ze 18 was liep ze, de eerste keer dat ze in Málaga was, al in de stad rond alsof ze er al jaren woonde. Ze werd verliefd op de stad, bleef terugkomen en spreekt de taal inmiddels met een flair alsof ze nooit anders heeft gedaan. Dat haar Nederlands de andere kant op dondert neem ik haar niet kwalijk. We benutten elkaars kwaliteiten zullen we maar zeggen. Ze stikt van de vrienden en scheurt op haar ‘Barbie’scooter door de stad als een ware Malagueña, al overwoog ze hem na een week meteen weer te verkopen, want wat wordt er beroerd gereden in de stad. Maar natuurlijk gaf ze niet op, zoals met elke uitdaging ging ze ook deze vol aan. Dan maar even spannend, gewoon dwars door de angst heen. I got this, no pain no gain en met resultaat.

Ik ken haar nu zo’n jaar of vier en heb haar leren kennen als een heerlijk nuchter en eigenzinnig mens. Stel een vraag en je krijgt haar bloedeerlijke mening, het cadeaupapiertje mag je er wel zelf omheen doen. Ze brengt rust in de chaos die er soms heerst in drukke tijden op kantoor. Ik zie haar zelden chagrijnig en haar met liefde gemaakte koffietjes zijn om te zoenen. Ze voelt overigens ook feilloos aan als ik er eentje kan gebruiken. Want hoe nuchter ze ook is, ze weet na jaren samenwerken waneer ik hulp kan gebruiken, soms al voordat ik me er zelf bewust van ben. Zonder er teveel woorden aan vuil te maken, zorgt ze dat dingen gebeuren, gaten dicht worden gelopen en brandjes worden geblust. Zeuren staat niet in haar woordenboek, dat vindt ze zonde van haar energie.

Het moge duidelijk zijn, ik ben stiekem van haar gaan houden; mijn ‘Spaanse dochter’. Ik weet dat als ze dit leest, ze haar schoenen gewoon aanhoudt en dat ze natuurlijk allang al weet hoeveel waardering ik voor haar heb. Ik vond het alleen de hoogste tijd worden dat de rest van de wereld ook weet; Jackie, je bent een topper! Geniet van je welverdiende vakantie.

Tot diep in de nacht zitten de studenten te leren, het is volop examentijd en alsof dat nog niet genoeg is, komt daar voor veel Spaanse studenten ook nog ‘selectividad’, het toelatingsexamen voor de universiteit, achteraan. Gedurende het hele jaar worden de studenten door docenten voorbereid op deze periode. Mijn dochter en haar vriendinnen hebben aan het begin van het schooljaar geteld hoe vaak het woord ‘selectividad’ door de docenten werd genoemd. Binnen een week zaten ze boven de 100 keer, ze zijn acuut gestopt met tellen omdat ze er toen al helemaal gestrest van werden.

Wat willen hun docenten hiermee bereiken? Natuurlijk is het goed om studenten bewust te laten worden van het belang van een goede voorbereiding op de eindexamens en studeren in het algemeen, maar of het op deze manier werkt? Wat ik vooral zie gebeuren is dat het stresslevel per week omhoog schiet. Dit kan toch niet de bedoeling zijn? Beter lijkt het mij om studenten bewust te laten worden van het doel van de examens. Waar doe je het allemaal voor? Welk toekomstperspectief heb je? Als je weet waar je het voor doet, wordt het makkelijker en vaak ook leuker. De motivatie komt dan uit jezelf en daarmee verhoog je je slagingskans en mogelijk verlaag je daarmee het stressniveau tot een hanteerbaar niveau.

En hoe zit dat in Nederland? Wordt daar de druk ook zo opgevoerd? Als ik Nederlandse studenten en de media mag geloven, is de druk daar helaas ook hoog. Studenten die elkaar gek maken vanuit angst voor een te hoge studieschuld. Studenten die in de groepsapp mede-studenten deelgenoot maken van hun eigen stress. Studenten die zich een nummer voelen op school en daar stress van krijgen. Studenten die druk voelen van buitenaf en hun studiekeuze laten beïnvloeden door vrienden, familie of docenten. En dan zijn er nog studenten die het gevoel hebben dat ze een keuze moeten maken voor de rest van hun leven.

Stress onder studenten is dus universeel en heeft weinig te maken met het land waar ze geboren zijn. Al durf ik wel te beweren dat hoe zuidelijker je komt, de levensstijl steeds relaxter wordt en doorgaans het stressgevoelig lager ligt dan in Nederland.

Deze week ontvangen veel studenten in Nederland de uitslag van hun examens. Ook dit levert weer de nodige stress op. Om studenten met stress te helpen de stress te verlagen, hebben we een korte meditatie op onze website staan. Je download hem hier.

“Ik vind u wel een stoere chick”. Ik kijk de studente die ik op dat moment coach van opzij aan en kan een lach niet onderdrukken. Die twee woorden, ogenschijnlijk zo tegenstrijdig, in één zin geven voor mij mooi weer hoe ik mij verhoud tot de studenten. Ik mag soms heel dichtbij komen in de, vaak serieuze, gesprekken die ik met ze voer en regelmatig lol met ze maken. Tegelijkertijd is het duidelijk dat ik niet tot hun ‘peers’ behoor. Die grens bewaak ik goed en dat zit hem in kleine dingen. Zo zul je mij geen straattaal horen bezigen of studenten zien begroeten op een manier die zij onderling gebruiken. Ik vind het al snel sneu worden als je gemaakt jong gaat lopen doen en studenten prikken daar feilloos doorheen en ergeren zich vaak groen en geel aan dit soort gedrag.

Ik ben flink wat jaartjes ouder en ben vaak van dezelfde leeftijd als hun ouders. Ik krijg regelmatig de vraag of ik de studenten als mijn kinderen zie. Dat is niet het geval. Ik heb twee kinderen en dat vind ik meer dan genoeg. Ik zie mezelf meer als een soort ‘tante’ die geïnteresseerd vraagt hoe het met de studie gaat en ze stimuleert keuzes te maken waar zij zelf gelukkig van worden. Maar die ook benadrukt dat het belangrijk is te genieten en lol te maken. Je bent tenslotte maar een keer jong.

Op kantoor word ik door onze jonge teamleden wel eens voor de grap ‘Gossip Girl’ uit de gelijknamige dramaserie genoemd, omdat ik vaak op de hoogte ben van wat studenten allemaal uitspoken tijdens hun stage of vrije tijd. En inderdaad er wordt mij veel in vertrouwen verteld, maar in tegenstelling tot de hoofdrolspeelster laat ik het wel uit mijn hoofd daarover iets los te laten aan anderen. Of het moet door hen zelf breed uitgemeten worden op social media en dan nog ben ik voorzichtig.

Inwendig moet ik vaak lachen om de onhandige acties die ze soms uithalen en de onderwerpen die ze onderling bespreken. Onderwerpen die zich voor mij in een vorige eeuw afspeelden. Tegelijkertijd blijf ik op de hoogte van allerlei interessante ontwikkelingen en kan nog over redelijk veel dingen meepraten. Maar bovenal geniet ik van het contact met jongeren; het houdt me jong en het is zeker nooit saai!